Een fietshelm kan mogelijk bescherming bieden bij een botsing van 20 tot 25 kilometer per uur. Dat is ongeveer de gemiddelde snelheid van een fietser bij deelname aan het verkeer en met het hoofd op de straat terechtkomt. Als er sprake is van een botsing met bijvoorbeeld een auto of een vrachtwagen, dan zal er doorgaans sprake zijn van een hogere valsnelheid als de fietser ertegen aan botst en op de voorruit of straat valt. Indien er bijvoorbeeld sprake is van een botsing met een auto met 40 kilometer per uur, dan is de klap die daarop volgt tien keer hoger in vergelijking met de norm. 

Fietshelm en schijnveiligheid

Het is niet verplicht om in Nederland een fietshelm te dragen, zoals in bepaalde andere landen wel het geval is. Er is ook sprake van een zogenoemde schijnveiligheid bij het dragen van een fietshelm, want uit informatie van de Fietsersbond blijkt dat fietsers die een fietshelm dragen in verhouding vaker bij een ongeluk betrokken zijn dan fietsers die zonder helm op aan het verkeer deelnemen.

Ten aanzien van het dragen van een fietshelm en de veiligheid wordt er onvoldoende bescherming geboden aan het hoofd bij een gevaarlijk ongeval. Daarbij kan simpelweg gedacht worden aan een botsing met een auto, vrachtwagen of ander gemotoriseerd verkeerd. Indien de illusie wordt gewekt dat het fietsen met een fietshelm extra veilig is, leidt dat doorgaans ook tot het nemen van meer risico in het verkeer, waardoor de kans op het ontstaan van een ongeval groter wordt.

Overigens zijn er ook onderzoeken geweest naar de bereidwilligheid om met een fietshelm op te fietsen om zo de veiligheid te vergroten. In Nederland heeft maar liefst 60 procent van de respondenten tijdens een enquête van de VVN laten weten minder gebruik te maken van de fiets op het moment dat het dragen van een fietshelm verplicht wordt gesteld. In landen waar de hemplicht wel is ingevoerd, blijkt inderdaad dat er sprake is geweest van een grote afname van het fietsgebruik. Een aantal punten op een rijtje:

• Bescherming bij impact tot 25 km per uur
• Onvoldoende bescherming bij grotere impact
• Schijnveiligheid
• Meer risico bij dragen fietshelm